W jaki sposób działa szczepionka?
Szczepionki na grypę produkowane są od nowa każdego sezonu, a szczepy wirusa są prawie 100% zgodne z tym, który pojawia się w danym sezonie epidemicznym. Szczepienie na grypę jest pewnego rodzaju zbrojeniem się organizmu, przygotowaniem się do starcia z wrogiem i umożliwia organizmowi wytworzenie przeciwciał, które zadziałają natychmiast po kontakcie z wirusem. Dzięki temu albo uda nam się całkowicie uniknąć zachorowania (jeżeli wytworzona odporność będzie na tyle silna), albo przebieg choroby będzie łagodniejszy.
Większość z nas nigdy nie chorowała na grypę
W sezonie epidemicznym 2014/2015 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę odnotowano 3 700 000 przypadków. To znacznie więcej niż rok temu i więcej niż w ubiegłych latach. Do 2012 roku średnia liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę wahała się w granicach 500 000 - 1 500 000 zachorowań rocznie [1].
 |
| Liczba zachorowań oraz liczba zgonów z powodu grypy w poszczególnych latach [1] |
W Polsce mamy 38 500 000 ludzi co oznacza, że rocznie na grypę choruje 8% populacji (biorąc pod uwagę statystyki z ostatnich dwóch lat). Czyli teoretycznie jedna osoba zachoruje na grypę raz na 12-13 lat. To oczywiście czyste statystki, ale pokazują, że ryzyko zachorowania na grypę nie jest aż tak duże jak mogłoby się wydawać. Czy w takim razie nie warto się szczepić?
Wskaźnik wyszczepialności na grypę w Polsce utrzymuje się na poziomie 3,7%. Ludzie młodzi do 64 roku życia szczepią się rzadko, mniej niż 2%. Statystyki "zawyżają" osoby w wieku powyżej 65 roku życia - w tej grupie wiekowej szczepi się ponad 13% osób [2]. To właśnie osoby z obniżoną odpornością, czyli osoby starsze, przewlekle chore, kobiety w ciąży i planujące ciąże, dzieci oraz osoby z ich kontaktu, czyli osoby pracujące z dziećmi i pracownicy ochrony zdrowia powinni szczepić się przeciw grypie, bo to oni są najbardziej narażeni na zachorowanie i mogą stanowią źródło dalszego rozprzestrzeniania się choroby.
Pracownicy ochrony zdrowia i studenci kierunków medycznych
Ryzyko zachorowania na grypę przez pracowników opieki zdrowotnej jest bardzo duże, ponieważ mają ciągły kontakt z chorymi. Działa to również w drugą stronę – chorując, zarażają kolejnych pacjentów, którzy są narażeni na powikłania. Dotyczy to głównie lekarzy i pielęgniarek, jednak studenci medycyny, po drugim roku studiów, również mają nieustanny kontakt z chorymi, więc ryzyko zachorowania jest równie wysokie.
Skuteczność szczepień na grypę
Na pytanie "szczepić się czy nie" odpowiedź nigdy nie będzie jednoznaczna, bo wszystko zależy od ryzyka zachorowania, czyli narażenia na kontakt z chorymi, odporności własnej organizmu, zjadliwości wirusa. Jednak aby nie pozostawić Was tak zupełnie bez odpowiedzi i ułatwić Wam decyzję o szczepieniu zaprezentuję Wam badania naukowe na temat skuteczności szczepień na grypę...
Metaanaliza opublikowana w 2012 roku w renomowanym czasopiśmie The Lancet wykazała, że skuteczność inaktywowanych szczepionek przeciw grypie (czyli tych stosowanych w Polsce) wynosi 59%.
Artykuł jest wiarygodny, do analizy wykorzystano tylko badania, które spełniały restrykcyjne kryteria włączenia, co ograniczyło stronniczość. W metaanalizie zastosowano model z efektem zmiennym (random effects model). Ponadto ma on ponad 850 cytowań, a to na prawdę bardzo dużo! W przeglądach systematycznych publikowanych przez Cochrane Collaboration stosowane są inne kryteria, przez co końcowy wynik dotyczący skuteczności szczepień jest często przeszacowany.
Może zainteresuje Cię również:
3 różnice między grypą a przeziębieniem
Bibliografia:
[1] Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę w Polsce; Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego; Państwowy Zakład Higieny, dostępne na www.pzh.gov.pl
[2] Meldunki epidemiologiczne NIZP-PZH, dostępne na www.pzh.gov.pl.
[3] Osterholm, Michael T., et al. "Efficacy and effectiveness of influenza vaccines: a systematic review and meta-analysis." The Lancet infectious diseases 12.1 (2012): 36-44, artykuł dostępny na www.sciencedirect.com
