Łacińskie powiedzenie mówi „Repetitio mater studiorum est”, czyli powtarzanie jest matką nauki (skoro łacina na studiach medycznych nie jest już obowiązkowa nie wszyscy muszą znać to powiedzenie). O tym, że dzięki systematycznym powtórkom wiedza zostaje w głowie na dłużej, ludzie wiedzieli o tym już od dawien dawna.
W 1885 roku niemiecki uczony Ebbinghaus w swojej pracy na temat pamięci "Über das Gedächtnis" przedstawił swoją teorię na temat zależności pomiędzy ilością przechowywanych w pamięci informacji a czasem jaki upłynął od momentu ich zapamiętania.Krzywa zapominania pokazuje jak człowiek zapomina nauczony materiał, jeżeli go nie powtarza. Ilość przyswojonych informacji, w przypadku braku powtórek, zmniejsza się gwałtownie, natychmiast po skończeniu nauki. Po 20 minutach od nauki, student jest w stanie powtórzyć już tylko 60% z tego co się uczył. Po upływie 9 godzin jest to już mniej niż 40%, po 10 dniach - mniej niż 20%. Innymi słowy, jeżeli masz zamiar zapamiętać coś co czytasz, zachować tę wiedzę i wykorzystać ją w przyszłej praktyce klinicznej, potrzebujesz wielu powtórzeń, aby zapamiętać te informacje na dłużej [1].
Ebbinghaus twierdził, że proces zapominania niewiele różni się między osobnikami . Doszedł do wniosku, że różnice w szybkości zapominania można wyjaśnić stosowaniem różnych mnemotechnik, metod i sposobów zapamiętywania przez różne osoby. Istotne znaczenie mają także trudność materiału i sposób przedstawienia informacji oraz czynniki fizjologiczne, takie jak stres i sen.
Taka nasza ludzka natura. Czytamy coś, odkładamy książkę, wracamy do niej po kilku tygodniach albo nie wracamy do niej w ogóle. Szansa, że po jakimś czasie przypomnimy sobie cokolwiek z tego co przeczytaliśmy jest znikoma. Nie ma problemu jeżeli są to książki czytane dla przyjemności. Ale jeżeli jest to wiedza naukowa niezbędna w naszej pracy?
Idealnie byłoby, żeby student następnego dnia po nauce sprawdził ile materiału zapamiętał, powtórzył go, a następnie powtórzył panowanie w ciągu tygodnia, miesiąca i tak dalej. Tylko ten sposób zapewnia pełną asymilację wiedzy. Niestety czas jest ograniczony, a w rezultacie wkuwania często jest główną metodą nauki wielu studentów. Jako studenci medycyny, stale znajdujemy się w sytuacji, kiedy ponownie i ponownie uczymy się tego samego materiału. Nie pamiętamy go, bo od czasu egzaminu nigdy więcej do nie powtarzaliśmy. Jest to bardzo nieefektywne. Zamiast myśleć przyszłościowo, marnujemy mnóstwo czasu na wkuwanie tego samego materiału po raz kolejny. A wystarczyło przecież tylko kilka razy go powtórzyć...
Metoda Spaced Repetition tłumaczymy po polsku jako powtórki w interwałach. Jest to po prostu powtarzanie materiału w określonych odstępach czasu. Jest to udowodniony sposób kształtowania pamięci długotrwałej. Wiele badań naukowych potwierdza, że systematyczne powtórki pomagają ugruntować wiedzę na dłużej [2][3]. Badania takie były prowadzone także wśród studentów medycyny i także potwierdziły skuteczność tej metody [4][5]. Działanie tej metody opiera się przede wszystkim na stosowaniu fiszek. O fiszkach przeczytacie więcej w osobnym artykule.
Metoda Spaced Repetition przy użyciu fiszek ma jednak swoje ograniczenie. Wymaga ona przeznaczenia czasu na powtórki, co może czasem być trudne, kiedy leci już nowy materiał. Ponadto jest to metoda, która pomaga zapamiętać to czego wcześniej się uczyliśmy, ale nie pomaga pogłębić wiedzy, lepiej zrozumieć czy nauczyć się nowych rzeczy. Jak sama nazwa wskazuje, jest to metoda powtórek w interwałach, a nie metoda nauki w interwałach. Co oczywiście nie wyklucza, abyśmy podczas kolejnych sesji powtórek poszerzali swoją wiedzę o nowe informacje i tworzyli nowe fiszki. Takie tworzenie nowych skojarzeń jest również skutecznym sposobem tworzenia pamięci długotrwałej [6]. O tym tutaj: ...
[1] Stahl, S.M., Davis, R.L. et al. (2010), Play it Again: The Master Psychopharmacology Program as an Example of Interval Learning in Bite-Sized Portions. CNS Spectrums, 15(8), 491-504
[2] Pashler, H., Rohrer, D., & Cepeda, N.J. (2006), Temporal spacing and learning. APS Observer, 19(3)
[2] Kornell, N. (2009), Optimising learning using flashcards: Spacing is more effective than cramming. Appl. Cognit. Psychol., 23(9): 1297–1317
[4] Kerfoot, B.P., DeWolf, W.C. et al. (2007), Spaced education improves the retention of clinical knowledge by medical students: a randomised controlled trial. Med Educ., 41(1), 23-31
[5] Augustin, M. (2014), How to Learn Effectively in Medical School: Test Yourself, Learn Actively, and Repeat in Intervals, Yale J Biol Med., 87(2): 207–212
[6] Moulton, C.E., Dubrowski, A. et al., (2006), Teaching Surgical Skills: What Kind of Practice Makes Perfect? A Randomized, Controlled Trial. Ann Surg., 244(3), 400–409
Picture: Educ320
